İnsan dünyevi meşguliyetler yanında arta kalan zamanlarını hayırlı hizmetlerle meşgul olarak terakki eder; zevk ve sefaya dalmak ve rahatlık meyli ile tedenni eder. Dünyaya bağlılık gayr-i meşru olan işlere ve zevklere dalmak demektir. Meşru olan her şey insanın terakkisini sağlarken, meşru olmayanlar tedenniye sebep olur.
İnsanı yücelten vasıflar günübirlik meşguliyetlerin dışında yaptıkları faziletli hizmetlerdir. Günlük monoton faaliyetler insanın kabiliyetlerini verimsiz hale getirir. Terakki ve tekamülün yolu ve metodu okumak, anlamak ve hizmet etmektir. Mürid “Şeyhim himmet!” demiş. Şeyh ise “Oğlum hizmet!” demiştir. Bu durum her zaman geçerli bir durumdur.
İnsan dünyevi meşguliyetler yanında arta kalan zamanlarını hayırlı hizmetlerle meşgul olarak terakki eder; zevk ve sefaya dalmak ve rahatlık meyli ile tedenni eder. Dünyaya bağlılık gayr-i meşru olan işlere ve zevklere dalmak demektir. Meşru olan her şey insanın terakkisini sağlarken, meşru olmayanlar tedenniye sebep olur.
Zübeyir Gündüzalp “Yeknesak dünyevî meşguliyetler insanın mahiyetindeki ulvî melekeleri körletir. Manevi terakkiyata medar olacak yüksek istidatları söndürür. Kabiliyetler verimsiz kalır” demiştir.
Büyük insanlar günlük olaylara fazla değer vermezler. Yine Zübeyir Gündüzalp “Günlük içtimai hadiselerle meşguliyet kabiliyetlerin inkişafına manidir. Bu noktaya dikkat lazımdır. Zira bugün buna ‘Genel Kültür’ denilmektedir” der.
Kabiliyetlerin inkişafı her şeyden önce meşru ve sebatkar bir şekilde çalışmakla mümkündür. Çalışmadan ve gayret etmeden kendi kendine hiçbir şey inkişaf etmez. Yüce Allah “Kişiye çalıştığının karşılığı vardır” (Necm, 53:39.) buyurur. Hak dediğimiz şey “Emek” karşılığı olan şeydir. Emeğiniz yoksa hakkınız da yoktur demektir. Peygamberimizin (asm) ve sahabelerin gayretleri, çalışmaları ve azimle mücadeleleri buna en güzel örnektir. Onlar çalışmaları ve gayretleri ile Allah’ın yardımına mazhar olmuşlardır. Günümüzde Bediüzzaman Said Nursi’nin (ra) hayatı, gayreti, çalışması ve mücadelesi olmasaydı dini ve İslami hizmetler bu derece inkişaf eder miydi?
Peygamberimiz (asm) “Beşikten mezara kadar ilim öğreniniz” buyurarak ömür boyu çalışmayı öğütlemiştir. Peygamberimiz (asm) emeklilik konusunda hiçbir şey söylememiştir. Bu sebeple İslam’da “Tatil” kavramı yoktur. Her gün değerlidir ve her gün ibadet ve hizmet zamanıdır.
