Peygamberimiz (SAV) buyurdular: “İman yetmiş küsür şubedir. En üstünü “La İlahe İllallah” sözü, en alt tabakası, yoldaki eza veren şeyleri gidermek de imandandır.”(Müslim, İman, 58; Tirmizi , İman, 6 ; Ebu Davut, Sünnet, 18 ; İbn-i Mace, Mukaddime, 9) Ehl-i Sünnet ve’l-Cemaat uleması yukarıdaki mezkur hadise istinaden imanın mertebelerini 77 adet saymışlardır.
Peygamberimiz (SAV) buyurdular: “İman yetmiş küsür şubedir. En üstünü “La İlahe İllallah” sözü, en alt tabakası, yoldaki eza veren şeyleri gidermek de imandandır.”
(Müslim, İman, 58; Tirmizi , İman, 6 ; Ebu Davut, Sünnet, 18 ; İbn-i Mace, Mukaddime, 9)
Ehl-i Sünnet ve’l-Cemaat uleması yukarıdaki mezkur hadise istinaden imanın mertebelerini 77 adet saymışlardır. Bunlara tamamen uyanın imanı kemale ermiştir. Bu amellerin eksikliği nispetinde imanında noksanlık saymışlardır. Çünkü amel imandan bir cüz olmasa da imanın kemalindendir. İmanda ise bir çekirdekten meyveli ağaca kadar, mum ışığından güneşe kadar mertebeler bulunduğu gibi mertebeler mevcuttur.
Bunu te’yid eden başka hadisler de vardır.
“İmanın son noktası, haramlardan titizlikle sakınmaktır” ( C. Sağir, 2: 96)
“Kişinin ‘İnşallah’ demesi imanın kemalindendir.” ( C. Sağir, 2; 50)
“Mü’minin iman bakımından en üstün olanı, ahlakı en güzel olanı, aile efradına en lütufkar davrananıdır.” ( Tirmizi, İman, 6 ; İbn-i mace, Nikah, 50)
“Temizlik İmanın yarısıdır.” (Müslim, Tahare, 2 ; Tirmizi, Dua, 85)
İmanın 77 Şubesi:
Kişiye lazım olan önce sahih ve sağlam bir itikada sahip olması, dindeki tüm şüphelerin giderilmesidir. “Şüphe imana zıttır. Şüphe gelince iman gider.” Böyle birisinin ameli ne şekilde olursa olsun kendisine ahirette fayda vermez. İmanın kemalinden maksud olan sahih bir imandan sonra amellerin her biri ile iman kemale erer.
İman İle İlgili Olarak:
1. Allah’ın varlığına ve birliğine iman etmek,
2. Her yerde hazır ve her mekanda nazır olup bizzat her işi yaptığına iman,
3. Hayat,
4. İlim,
5. İrade,
6. Kudret,
7. Semi’,
8. Basar,
9. Kelam sıfatlarına kemaliyle iman.
10. Meleklere,
11. Kitaplara,
12. Peygamberlere,
13. Öldükten sonra cesedin dirilip hesaba çekilmesine,
14. Âlemin sonradan yoktan Allah’ın kudreti ile yaratıldığına,
15. Tüm mahlukatın dirilip “Mahkeme-i Kübra” da hesaba çekilmesine,
16. Mizanda amellerin tartılmasına,
17. Sırattan geçilmesine,
18. Peygamberimiz (sav) in ahirette Şefaat-i Kübra ile tüm insanlığa şefaatine,
19. Cennetin ehl-i imana verilmesine,
20. Cehenneme ehl-i Küfür ve İsyanın hak ederek girmesine inanmak.
Amel İle İlgili Olarak:
21. Nikah akdi ile evlenmek,
22. Kadının kocaya itaat etmesi,
23. Erkek ve kadının zinadan kaçınması,
24. Anne- babaya itaat etmek,
25. Çocuklarının terbiyesini güzel yapmak,
26. Akrabayı ziyaret etmek ve yardımcı olmak,
27. Büyüklere saygılı olmak ve itaatkar davranmak,
28. Kendi maiyetinde olanlara iyilik ve ikramda bulunmak,
29. Emanete riayet etmek,
30. Camiye ve cemaate devam etmek,
31. İdarecilere itaat etmek, meşru emirlerine uymak,
32. Daima insanlara iyilik etmek ve yardımsever olmak,
33. Şeair-i İslamiye olan selamı yaymak,
34. Emr-i Bi’l-Ma’ruf ve Nehy-i Ani’l- Münkeri yapmak,
35. Dinini her nevi tehlikeden ve şüphelerden korumak,
36. Nefsini kötü alışkanlıklardan korumak,
37. Aklını sarhoş edici maddelerden ve yanlış fikirlerden korumak,
38. Malını haramdan, israftan ve telef olmaktan korumak,
39. Namusunu haramdan ve haramiden korumak,
40. Müslümana gelen zararı gidermeye çalışmak,
41. Nesebi ve nesli korumak,
42. Taharete ve temizliğe önem vermek,
43. Setr-i Avret ile tesettüre uyarak, bedenini nâ-mahramden korumak,
44. Beş vakit namazı eksiksiz kılmak,
45. Oruç tutmak,
46. Zekat vermek,
47. Cenazeye iştirak etmek,
48. Hacca gitmek,
49. Adaklarını yerine getirmek,
50. Yemine tazim etmek ve olur olmaz yemin etmemek,
51. Kefaretlerini ifa etmek,
52. Gönlünden dünya ve mal sevgisini gidermek,
53. Makam ve şöhret sevgisini gidermek,
54. Kalbinde düşmanlık, kin ve nefrete yer vermemek,
55. Kalbinden haset ve fesadı izale etmek,
56. Gönlünde riya ve süm’aya yer vermemek, ihlası esas almak,
57. Amelini beğenmemek, gurura kapılmamak,
58. Başkalarını hor ve hakir görerek kibre kapılmamak,
59. Kalbinde nifak ve ikiyüzlülüğe yer vermemek,
60. Daima kendini noksan ve kusurlu görerek tövbeye devam etmek,
61. Allah’tan korkmak, başkalarından korkmamak,
62. Günah işlemekten korkmak, ölümden korkmamak,
63. Allah’tan daima ümit var olmak, ümitsizliğe düşmemek,
64. Daima haya ve iffet üzere olmak,
65. Allah’ın nimetlerine şükretmek,
66. Sana karşı iyilik yapan her kese iyilik derecesine göre vefalı olmak,
67. Her işinde ihlaslı olmak, sadece Allah rızasını gözetmek,
68. Her işinde sabırlı olmak ve hayırlı ilerinde sebat etmek,
69. Helal kazanç peşinde koşmak, harama asla iltifat etmemek,
70. Herkese sevgi ve muhabbet beslemek,
71. Kötülükten ve kötü arkadaştan kaçmak,
72. Her işinde Allah’a dayanıp güvenmek, mütevekkil olmak,
73. Allah’ın sana takdir ettiği şeye razı olmak.
74. İlim öğrenmek,
75. Öğrendiğin ilmi hayırlı işlerde kullanmak,
76. İnsanlara faydalı olmak için çalışmak,
77. Kur’an-ı Kerimi amal etmek için okumak ve peygamberin sünnetine uymak.
(Kaynak: İsmail Hakkı Bursevi, Şuabu’l İman)
